8 آذر 1404۹ آذر (آذر روز از آذر ماه) برابر با جشن باستانی آذرگان است. ایرانیان باستان دیدگاه نیکی به آتش داشتند و همواره این پدیده شگفت انگیز هستی را ستایش میکردند. آتش نماد آیین زرتشتی است، با این حال اسطورههای ایرانی از گرامیداشت آتش پیش از زرتشت گفتهاند. به طوری که هوشنگ نخستین کسی بوده که سالها پیش از زرتشت، آتش را یافته بود. جشنهایی مانند آذرگان، شهریورگان و سده پیوند آشکاری با آتش دارند.
نهم آذر که آذر روز نام دارد پیوسته با آذر (آتش) میباشد. روی هم رفته آتش نزد ایرانیان بسیار ارزشمند بوده و یکی از بنمایههای چهارگانه بوده است. ایرانیان باستان دیدگاه نیکی به آتش داشتند و همواره این پدیده شگفت انگیز هستی را ستایش میکردند.
ابوریحان بیرونی در کتاب ارزشمند آثارالباقیه درباره این روز اینچنین نوشته است:
این روز به افروختن آتش احتیاج می یابند و این روز عید آتش است و به نام فرشته ای که به همه آتش ها موکل است موسوم است و زردشت امر کرده که در این روز آتشکده ها را زیارت کنند و قربانیها به آتش نزدیک کنند و در امور عالم مشاوره کنند (1).
تش نماد آیین زرتشتی است، با این حال اسطورههای ایرانی از گرامیداشت آتش پیش از زرتشت گفتهاند. به طوری که هوشنگ نخستین کسی بوده که سالها پیش از زرتشت، آتش را یافته بود. جشنهایی مانند آذرگان، شهریورگان و سده پیوند آشکاری با آتش دارند.
در ادامه سرودههایی درباره جشن آذر و آتش و رویکردهای مینوی به در سخنگان پارسی میآوریم:
مسعود سعد سلمان:
ای ماه، رسید ماه آذر
برخیز و بده می چو آذر
…
آذر بفروز و خانه خوش کن
زآذر صنما به ماه آذر
مولانا:
آتش عشق است کاندر نی فتاد
جوشش عشق است کاندر می فتاد
…
آتش است این بانگ نای و نیست باد
هر که این آتش ندارد نیست باد
حافظ:
در ازل پرتو حسنت ز تجلی دم زد
عشق پیدا شد و آتش به همه عالم زد
حافظ:
از آن به دیرِ مغانم عزیز میدارند
که آتشی که نمیرد همیشه در دل ماست
حافظ:
به باغ، تازه کن آیین دین زردشتی
کنون که لاله برافروخت آتش نمرود
ادیب برومند:
از آن رو آتش افشانیم در دشت
که از اندیشه روشن نشانی ست
عبدالحسین سپنتا:
شراری که ایران از آن روشن است
همان روشنی بخش جان و تن است
…
به تو گوید این آتش دل فروز
بسی داستانها به صد ساز و سوز
مجید خالقیان:
چو بهمنروز و بهمنگان، سپیدی هَمرَهَت باشد
چو آتشهای آذرگان، همیشه زندگانی باد
با سپاس از:
چکامههایهای آتشین
